"เอาในใจช่วยลูน่าคุณแม่ท้องที่สอง สงสัยว่าจะคลอดไม่ออกซะแล้ว"

 "เอาในใจช่วยลูน่าคุณแม่ท้องที่สอง สงสัยว่าจะคลอดไม่ออกซะแล้ว"



 ลูน่า เป็นสุนัขอายุ 3 ปี เพศเมีย พันธุ์ปอมเมอริเนียน ถูกพาเข้ามาโรงพยาบาลสัตว์ตอนกลางคืน ด้วยอาการเบ่งคลอด มีเพียงถุงน้ำออกมาคาบริเวณอวัยวะเพศ แต่ยังไม่มีตัวลูกออกมา  เมื่อสัปดาห์ก่อนเจ้าของพาลูน่าไปเอ๊กสเรย์จากโรงพยาบาลสัตว์มาแล้วพบว่า ลูน่ามีลูกอย่างน้อย 2 ตัว จากการตั้งท้องเมื่อครั้งก่อน ลูน่ามีปัญหาการคลอดจำเป็นต้องให้ยาช่วยคลอดและคลอดออกมาได้ ครั้งนี้เจ้าของเป็นกังวลว่าจะเกิดเหตุการณ์คลอดไม่ออก เจ้าของจึงพาโรงพยาบาลสัตว์ในช่วงกลางดึกคืนนั้นทันที

คุณหมอทำการตรวจร่างกายทั่วไป พบว่า สุนัขยังมีแรงตอบสนองดี สีเยื่อเมือกปกติ เสียงปอด, หัวใจปกติ อุณหภูมิร่างกายปกติ ขณะตรวจร่างกาย สุนัขพยายามเบ่งเบา ๆ เป็นระยะ ๆ แต่ก็ยังไม่พบลูกออกมา สัตวแพทย์ทำการให้น้ำเกลือ, กลูโคส, แคลเซียมและยาช่วยคลอด ลูน่าพยายามเบ่งคลอด แต่มีเพียงถุงน้ำคร่ำเท่านั้นที่ออกมาโดยไม่มีตัวลูก สัตวแพทย์ล้วงตรวจพบว่าลูกยังเคลื่อนตัวไม่พ้นช่องเชิงกราน เนื่องจากสุนัขไม่สามารถคลอดลูกออกมาได้ แม้ว่าให้ยาช่วยคลอดแล้วก็ตาม เพื่อความปลอดภัยของตัวแม่สุนัขและลูก ๆ ในท้อง การตัดสินใจขั้นเด็ดขาด สัตวแพทย์แนะนำให้ผ่าคลอดทันที

เมื่อเจ้าของตัดสินใจยินยอมให้ผ่าคลอดแล้ว สัตวแพทย์จึงสามารถเริ่มการผ่าคลอด หลังจากนำลูกทั้ง 2 ตัวออกมาแล้ว สัตวแพทย์จึงเย็บมดลูก และเย็บปิดช่องท้อง หลังฟื้นยาสลบลูน่ายังดูอ่อนเพลียจึงให้นอนพักที่โรงพยาบาลสัตว์ 1 คืน ส่วนลูก ๆ ทั้งหมดแข็งแรงดี แต่เนื่องจากลูน่ายังอ่อนเพลียและมีน้ำนมน้อย เจ้าหน้าที่จึงต้องป้อนนมทดแทนและกระตุ้นให้ลูกขับถ่ายทุก 2 ชั่วโมง  1 วันหลังผ่าตัดลูน่าก็สามารถกลับบ้านได้ เจ้าของจึงรับลูน่ากลับไปป้อนยาเอง แล้วพาเข้ามาตรวจแผลผ่าตัดตามนัด  



ข้อแนะนำ

การถ่ายภาพรังสี หรือ เอกซ์เรย์ เป็นวิธีนึงที่นิยมใช้วินิจฉัยว่าสุนัข, แมว ตั้งท้องหรือไม่ โดยสุนัขหรือแมวที่ตั้งท้องไม่น้อยกว่า 45 วัน เมื่อเอกซ์เรย์จะเห็นกระดูกของลูกอยู่ภายในช่องท้องท้องของแม่  วิธีนี้ทำให้สามารถนับจำนวนลูกสุนัข,แมวและประเมินแนวโน้มว่าลูกสามารถผ่านช่องเชิงกรานได้หรือไม่ การอัลตราซาวนด์ ก็เป็นอีกวิธีที่นิยมนำมาใช้ตรวจการตั้งท้องของสุนัขและแมว วิธีอัลตราซาวนด์เพื่อตรวจท้องนั้นก็มีข้อดีหลายอย่างนอกจากจะตอบว่าสุนัขและแมวตั้งท้อง แต่ยังสามารถประเมินอายุการตั้งท้อง, กำหนดคลอดคร่าวๆ ได้อีกด้วย การที่เจ้าของทราบกำหนดคลอดคร่าวๆ นี่เองที่จะทำให้เจ้าของมีเวลาเตรียมตัวรับสมาชิกใหม่ได้ เมื่อถึงกำหนดคลอดเจ้าของก็จะได้อยู่เฝ้าสังเกตุความผิดปกติและคอยให้ความช่วยเหลือได้ทัน ส่วนใหญ่สุนัขจะสามารถคลอดได้เอง แต่หากเจ้าของสังเกตุพบว่าสุนัขเบ่งคลอดนานแล้วไม่มีลูกสุนัขออกมา, มีน้ำคร่ำ, เลือดไหลออกมาโดยไม่ มีลูกสุนัขออกมา แนะนำให้เจ้าของพาสุนัขไปพบสัตวแพทย์ใกล้บ้าน เพื่อพิจารณาการรักษาที่เหมาะสม

 
เรื่องและภาพโดย
สพญ เบญจมาภรณ์ โชติรัตนะศิริ
สัตวแพทย์ผู้ทำการรักษา